Người người mua xe, nhà nhà mua xe. Các công ty kinh doanh xe hơi kiếm được bao nhiêu tiền cho mỗi chiếc xe ? Rõ ràng đây là bí mật hầu như chẳng có công ty nào tiết lộ.
Thật ra không quá khó để tìm câu trả lời. Chỉ cần bạn có kiến thức căn bản về báo cáo tài chính và chịu khó tìm tòi.
Trong báo cáo gửi cổ đông, City Auto, hãng phân phối xe Ford lớn nhất thị trường Việt Nam, cho biết đã bán 4583 xe trong năm vừa rồi. Với doanh thu thuần 4195 tỷ và giá vốn 4024 tỷ, làm phép tính đơn giản sẽ cho ra con số lãi gộp 37 triệu cho mỗi chiếc Ford bán được. Không nhiều như bạn tưởng tượng, đúng không ?
Nếu tìm các số liệu tương tự trong báo cáo các năm trước của City Auto, chúng ta sẽ có:
| Volume | Gross profit/unit |
2021 | 4583 | 37 |
2020 | 6484 | 24 |
2019 | 7522 | 29 |
2018 | 3830 | 38 |
*Note: bất cứ công ty kinh doanh xe nào cũng có ít nhất hai nguồn doanh thu: bán xe và dịch vụ sửa chữa. Bạn phải bóc tách số liệu. Yes, nhặt đậu luôn là công việc buồn tẻ. Nhưng nếu ko nhặt đậu, thì lấy đâu ra đậu sạch để nấu ?
Ford là dòng xe phổ thông. Thế còn nếu bán xe sang thì sao ? Hẳn là phải lời nhiều hơn.
Haxaco là nhà phân phối Mercedes có thị phần lớn nhất Việt Nam. Năm ngoái hãng này bán ra 2345 xe và tạo doanh thu 5225 tỷ. Giá vốn xe tương ứng là 4918 tỷ. Thực ra từ cuối 2020 công ty có phân phối thêm xe MG, một thương hiệu TQ, nhưng theo những gì thể hiện trên các báo cáo có vẻ như con số vẫn còn nhỏ. Thế nên nếu chúng ta chấp nhận độ chính xác vừa phải thì Haxaco kiếm được khoảng 131 triệu cho mỗi chiếc xe sang.
Năm ngoái là năm mà hãng kinh doanh rất tốt khi thị trường bị khan hàng do gián đoạn chuỗi cung ứng. Các năm trước đó, biên lợi nhuận cho mỗi xe kém hơn:
| Gross profit/unit |
2021 | 131 |
2020 | 105 |
2019 | 52 |
2018 | 81 |
Cả City Auto và Haxaco đều là car dealer – nhà phân phối, tức là mua đi bán lại. Quy luật kinh doanh là bạn càng tạo ra nhiều giá trị thì bạn càng hưởng nhiều lợi nhuận. Nhà sản xuất sẽ kiếm được nhiều hơn trên mỗi sản phẩm so với công ty thương mại. Ngành xe cũng không thể khác.
Hãng Ford có biên lãi gộp trung bình 10%, một chiếc Ford phổ thông bán ra 20 ngàn USD ở Mỹ thì hãng đem về chừng 2 ngàn USD. So với con số của City Auto thì có vẻ doanh nghiệp Việt chẳng có gì để phàn nàn.
Thế nhưng câu chuyện sẽ khác nếu chúng ta tiến lên phân khúc xe sang. Daimler-Benz sẽ tốn tầm 60-70 ngàn USD để sản xuất một chiếc Mercedes S-class và thu lời khoảng hơn 10 ngàn USD khi bán cho dealer. Rõ ràng lợi nhuận Haxaco kiếm được khá khiêm tốn khi đặt cạnh bên.
Nếu phân tích sâu thêm, thì các công ty bán xe còn có một khoảng khác gọi là thưởng khi đạt doanh số mà hãng xe đặt cho họ. Số tiền này lớn nhỏ tùy thuộc vào giá trị của nhà phân phối đó đối với hãng xe cũng như sức mạnh thương hiệu xe. Câu hỏi muôn thuở: nếu không có anh, ai sẽ bán xe cho tôi ? Nếu khó trả lời thì nhà phân phối ấy sẽ kiếm được nhiều.
Có nghĩa là bán xe vẫn là một business tốt, nhất là trong bối cảnh tâm lý tiêu dùng không còn coi xe hơi là thứ chỉ dành cho người giàu.
Bạn hoàn toàn có thể phân tích hay hơn, chỉ cần có kiến thức tài chính.
CFA là chương trình học về finance của Mỹ nổi tiếng từ 1963.
Tham gia workshop online để hiểu thêm và học thử: đăng ký
Comments